İpek Böceği Atölyesi
Atölye Hakkında
Tüm Setlerde Ortak Olanlar:
-
Temel Yetiştirme Seti: Küçük bir ağ ile kaplı, hava alan akrilik/plastik kutu, taze dut yaprağı sağlama/besleme kılavuzu, nem ve sıcaklık ölçer.
-
Gelişim Çizelgesi: İpek böceğinin her evresini işaretleyebilecekleri büyük bir poster.
-
Öğretmen/Öğrenci Kılavuzu: Görsel ve açıklayıcı bilgiler.
-
Dijital İçerik QR Kodları: İpek böceği bakım videoları, ipek üretiminin animasyonu, Türk ipekçilik tarihi ile ilgili kısa belgeseller.
1. ANAOKULU – “Minik Tırtılın Macerası”
Tema: Canlıyı Tanıma, Gözlem, Sorumluluk ve Duygusal Bağ**
| Ay | Atölye Adı ve Açıklama | Materyal Listesi (Kutu İçeriği) |
|---|---|---|
| 1 | Merhaba Küçük Dostum! Canlıyı tanıma, isim verme, besleme. |
10-15 adet yumurta/1. yaş tırtıl, büyüteç, besleme kutusu, “Minik Dostum” isim etiketi. |
| 2 | Büyüyorum, Değişiyorum! Büyümeyi gözlemleme, deri değiştirme. |
Gelişim çizelgesi, tırtıl boyama kağıtları, ölçüm şeridi. |
| 3 | İştahlı Tırtıllar Beslenme alışkanlıklarını gözlemleme. |
Dut yaprağı, yaprak albümü (kuru yaprak koleksiyonu için), yaprak şekilli sticker’lar. |
| 4 | Koza Örme Zamanı! Koza örmeye başlaması ve mucizeyi bekleme. |
Koza yapımı için dallar, koza gözlem kutusu, sessizlik ve sabır temalı hikâye kitapçığı. |
| 5 | Kelebeğim Merhaba! Kelebeğin çıkışı ve doğal yaşam döngüsü. |
Kelebek çıkışını kutlama kartı, kanat deseni boyama sayfaları. |
| 6 | İpek Nedir? Kozadan ipek çekimi demonstrasyonu (öğretmen yapar). |
Bir adet haşlanmış koza, iplik makarası, ipeğe dokunma örneği. |
| 7 | İpekten Sanat İpek kumaş ve ipliklerle basit sanat çalışması. |
İpek iplik parçaları, renkli karton, yapıştırıcı, ipek kumaş parçası. |
| 8 | Macera Sonu ve Anılar Süreci özetleme, anı defteri oluşturma. |
Anı defteri, fotoğraf çerçevesi (tırtıl fotoğrafı için), katılım sertifikası. |
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kazanımları (Anaokulu):
-
Canlı Sevgisi ve Sorumluluk: Canlı bir varlığın bakımını üstlenerek sorumluluk bilinci ve merhamet duygusu geliştirir.
-
Duyusal Keşif: Canlıyı görerek, besleyerek ve ipeğe dokunarak duyusal deneyim kazanır.
-
Gözlem ve Kayıt Tutma: Bir canlının büyüme aşamalarını gözlemler ve çizelgeye kaydeder.
-
Doğal Süreçleri Anlama: Yaşam döngüsü (yumurta-tırtıl-koza-kelebek) kavramını somut olarak deneyimler.
-
Dil Gelişimi: Yaşadığı deneyimleri, duygularını ifade eder ve yeni kelimeler (koza, pupa, kelebek, ipek) öğrenir.
-
Sabır ve Bekleme Becerisi: Doğal sürecin zaman alıcı olduğunu görerek sabretmeyi öğrenir.
2. İLKOKUL – “Doğanın Mühendisleri: İpek Böcekleri”
Tema: Yaşam Döngüsü, Temel Bilimsel Kavramlar, Üretim**
| Ay | Atölye Adı ve Açıklama | Materyal Listesi (Kutu İçeriği) |
|---|---|---|
| 1 | Bilimsel Gözlem Başlıyor Bilim insanı gibi davranma, hipotez kurma. |
20-25 adet yumurta, büyüteç, gözlem defteri, karantina kutusu (hasta tırtıl için). |
| 2 | Büyüme ve Veri Toplama Ağırlık, boy ölçümü, grafik oluşturma. |
Mini terazi, cetvel, grafik kağıdı, ölçüm kayıt tablosu. |
| 3 | Besin ve Enerji İlişkisi Ne kadar yapır, ne kadar büyür? |
Yaprak sayacı, besin miktarı ve büyüme ilişkisi çalışma kağıdı. |
| 4 | Mühendislik Harikası: Koza Kozanın sağlamlık testi, yapısı. |
Mukavemet testi düzeneği (basit), mikroskop (veya güçlü büyüteç), boş koza örnekleri. |
| 5 | Kozadan İpeğe Basit ipek çekimi deneyi. |
Haşlanmış 3-5 koza, ipek çekme düzeneği (çıkrık modeli), ipek iplik makarası. |
| 6 | İpeği Boyuyoruz Doğal ve yapay boyalar ile renklendirme. |
Doğal boya malzemeleri (soğan kabuğu, pancar), boya kabı, eldiven. |
| 7 | İpek Dokuma Tezgahı Basit bir dokuma tezgahı ile kumaş oluşturma. |
Mini ahşap dokuma tezgahı, renkli iplikler, mekik. |
| 8 | İpek Yolu ve Türkiye İpeğin tarihteki yeri ve ülkemizdeki durumu. |
İpek Yolu haritası, Türkiye’deki ipek üretim merkezleri kartları, proje sunum posteri şablonu. |
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kazanımları (İlkokul):
-
Bilimsel Süreç Becerileri: Hipotez kurma, veri toplama, ölçüm yapma, grafik oluşturma ve sonuç çıkarma becerileri gelişir.
-
Üretim ve Emek Bilinci: Bir ürünün (ipeğin) nasıl üretildiğini tüm aşamalarıyla görerek emek ve üretim değerini kavrar.
-
Tasarım ve Mühendislik: Doğadaki mükemmel tasarımı (koza) inceler ve test eder.
-
Milli Tarih ve Coğrafya Bilinci: İpek Yolu’nun önemi ve Bursa, Antakya gibi ipek merkezlerimizi tanır.
-
Sürdürülebilir Yaşam: Doğal kaynaklarla (bitkisel boyalar) çalışma becerisi kazanır.
-
Girişimcilik: Bir ürünü işleyip, katma değerli hale getirmenin (boyama, dokuma) temelini atar.
3. ORTAOKUL – “Biyomimikri ve Biyoteknoloji: Doğadan İlham Alan Teknolojiler”
Tema: Biyomimikri, İpek Proteinleri, Sürdürülebilir Tekstil**
| Ay | Atölye Adı ve Açıklama | Materyal Listesi (Kutu İçeriği) |
|---|---|---|
| 1 | İpek Biyopolimeri İpeğin kimyasal yapısı, proteinler. |
Fibroin proteini çıkarma deney seti (kostik soda vs. içermeyen güvenli versiyon), deney tüpleri. |
| 2 | İpeğin Materyal Özellikleri Mukavemet, esneklik, biyouyumluluk testleri. |
Mukavemet testi, |
| esneklik testi, | ||
| biyouyumluluk testi (mikroskop altında inceleme) için malzemeler. | ||
| 3 | Biyomimikri: İpekten Esinlenen Tasarımlar İpeğin özelliklerini taklit eden malzemeler. |
Kevlar, |
| yarasa çizmesi gibi biyomimikri örnekleri kartları, | ||
| tasarım çalışma kağıdı. | ||
| 4 | Kozadan Yapay Deri Üretimi İpek fibroininden yara örtüsü yapımı. |
Jelatin, |
| gliserin, | ||
| kalıp, | ||
| yapay deri oluşturma kılavuzu. | ||
| 5 | Genetik ve Seleksiyon Farklı ırklar, verimlilik. |
Farklı ipek böceği ırklarının fotoğrafları, |
| verimlilik grafikleri, | ||
| basit genetik aktarım anlatım kartları. | ||
| 6 | Sürdürülebilir Moda ve İpek Doğal vs. sentetik liflerin yaşam döngüsü analizi. |
Farklı lif örnekleri (pamuk, polyester, ipek), |
| yaşam döngüsü analiz çalışma kitapçığı. | ||
| 7 | Dijital İpek Tasarımı İpek kumaşlar için dijital desen tasarımı. |
Bilgisayar/tablet için basit desen tasarım yazılımı erişim kodu, |
| desen şablonları. | ||
| 8 | “İpek” Temalı Girişimcilik Projesi Bir ürün/business modeli tasarlama. |
Girişimcilik kanvas posteri, |
| proje sunum hazırlama kılavuzu. |
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kazanımları (Ortaokul):
-
Biyoteknoloji Okuryazarlığı: Canlıların ve biyolojik süreçlerin endüstride nasıl kullanıldığını uygulamalı olarak görür.
-
Biyomimikri Farkındalığı: Doğadan ilham alarak teknoloji ve tasarım geliştirme becerisi kazanır.
-
Disiplinlerarası Çalışma: Biyoloji, kimya, teknoloji-tasarım ve girişimciliği bir arada kullanır.
-
Sürdürülebilirlik Analizi: Ürünlerin çevresel etkilerini analiz eder ve sürdürülebilir alternatifler üzerine düşünür.
-
Dijital Üretim Becerileri: Dijital araçlarla tasarım yapmanın temelini atar.
-
Girişimcilik ve İnovasyon: Bilimsel bilgiyi ticari bir fikre dönüştürme pratiği yapar.
4. LİSE – “İpek Biyoteknolojisi ve Geleceğin Malzemeleri”
Tema: İleri Malzeme Bilimi, Rejeneratif Tıp, Biyoinformatik**
| Ay | Atölye Adı ve Açıklama | Materyal Listesi (Kutu İçeriği) |
|---|---|---|
| 1 | İpek Fibroini Saflaştırma ve Karakterizasyon Saf ipek proteini elde etme. |
LiBr çözeltisi, |
| diyaliz tüpü, | ||
| spektrofotometre (okul lab. varsa) veya test kiti, | ||
| karakterizasyon protokolü. | ||
| 2 | İpek Bazlı Hidrojeller Kontrollü salım sistemleri için jel oluşturma. |
Hidrojel oluşturma kimyasalları (güvenli), |
| kalıp, | ||
| boya salımı deneyi malzemeleri. | ||
| 3 | Doku Mühendisliği: Yapay İpek İskeleleri Hücre tutunması için 3B yapılar. |
Elektro-eğirme (electrospinning) prensibini gösteren basit bir demo seti, |
| mikroskopla görüntüleme için hazır numuneler. | ||
| 4 | Biyoinformatik: İpek Geni Analizi Fibroin geninin online veri tabanlarında taranması. |
Online biyoinformatik araçlarına erişim kılavuzu (NCBI, BLAST), |
| bioinformatik analiz çalışma yaprağı. | ||
| 5 | İpeğin Optoelektronikte Kullanımı Esnek ve biyobozunur elektronikler. |
İpek film, |
| iletken polimer, | ||
| basit bir LED devresi, | ||
| iletkenlik testi. | ||
| 6 | İpek Enzim immobilizasyonu Biyosensör uygulamaları. |
Enzim, |
| işlenmiş ipek kumaş, | ||
| substrat, | ||
| renk değişimi gözlem protokolü. | ||
| 7 | Proje Yönetimi ve AR-GE İpek temelli bir Ar-Ge projesi yazma. |
Bilimsel proje önerisi şablonu, |
| literatür tarama kılavuzu, | ||
| etik değerlendirme formu. | ||
| 8 | Patojenler ve İpek Böcekleri Hastalık yönetimi ve biyogüvenlik. |
Mikroskop altında inceleme için hasta ve sağlıklı doku örnekleri (slayt), |
| PCR’ın temel prensibini anlatan animasyon QR kodu. |
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kazanımları (Lise):
-
İleri Bilimsel Araştırma Metodolojisi: Protein saflaştırma, karakterizasyon, veri analizi gibi ileri düzey laboratuvar becerileri kazanır.
-
Biyomedikal Mühendislik Bakış Açısı: Biyomalzemelerin rejeneratif tıp ve ilaç teknolojilerindeki kritik rolünü kavrar.
-
Biyoinformatik Becerileri: Canlılığın dijital veri tabanlarında nasıl kodlandığını ve analiz edildiğini görür.
-
Geleceğin Teknolojileri ile Tanışma: Biyobozunur elektronik, biyosensörler gibi geleceğin devrimsel teknolojileri hakkında pratik bilgi edinir.
-
Etik ve Sorumlu Bilim: Biyoteknolojik uygulamaların etik boyutlarını tartışır ve proje yönetiminde etik kuralları öğrenir.
-
Milli Biyoteknoloji Stratejisine Katkı: Ülkemizin biyoteknoloji alanındaki hedeflerine yönelik insan kaynağının yetiştirilmesine katkıda bulunur.
Bu proje, öğrencilere sadece bir canlıyı yetiştirmenin ötesinde, disiplinlerarası bir bakış açısı kazandıracak ve Türkiye’nin teknoloji ve biyoteknoloji alanındaki hedeflerine hizmet edecek niteliktedir. Başarılar dilerim
Course Content
İpek Böceğinin Tanıtımı
-
01:24
Sertifika kazanın
Yeteneklerinizi göstermek ve fark edilme şansınızı artırmak için bu sertifikayı özgeçmişinize ekleyin.
